Die hart van die mens herontdek: op die spoor van 'n Skrifgetroue mensbeskouing in die filosofie van D.H. Th. Vollenhoven

 

The heart of humankind rediscovered: On the track of a Scriptural view of being human in the philosophy of D.H. Th. Vollenhoven

 

 

B.J. van der Walt

Skool vir Filosofie, Potchefstroomkampus, Noordwes-Universiteit, Potchefstroom. E-pos: hannah@intekom.co.za

 

 

---

OPSOMMING

Hierdie artikel bied 'n samevatting van die mensbeskouing van die reformatoriese filosoof, D.H. Th. Vollenhoven (1892-1978). So 'n sinopsis is noodsaaklik, aangesien Vollenhoven self nooit sy antropologie volledig uitgewerk het nie. "Fragmente" uit sy verskillende geskrifte en ook enkele werke oor sy filosofie word dus hierin byeengebring, sodat die hoofkontoere asook die uniekheid van sy visie duidelik sal blyk. Dit word gedoen in die lig van die feit dat baie Christene vandag nog steeds onbybelse gedagtes oor die mens huldig. Die ondersoek ontwikkel vanaf 'n inleiding wat eerstens die noodsaak en aktualiteit van die na-vorsing verduidelik. Dit word opgevolg met 'n verduideliking van Vollenhoven se historiese en sistematiese benadering tot die filosofie, asook die ontwikkeling van sy eie antropologiese idees. Daarna word aangetoon hoe hy (met behulp van sy probleem-historiese metode) die groot aantal antropologieë deur die geskiedenis geanaliseer het. Die volgende afdeling bevat 'n sistematiese uiteensetting van sy eie visie op menswees wat gevolg word met 'n aanduiding van die huidige relevansie daarvan. Die afsluiting bestaan uit 'n terugblik en finale evaluering.

Kernbegrippe: antropologie; digotomie; filosofie: reformatories; hart/siel; Vollenhoven, D.H. Th. wisselwerkingsteorie

---

ABSTRACT

This article provides a summary of the anthroplogy of the reformational philosopher, D.H. Th. Vollenhoven (1892-1978). Such a synopsis is needed because Vollenhoven himself never worked out his views on being human in detail. The "fragments" from his different writings as well as some books about his philosophy are therefore collected in order to clarify the basic contours as well as uniqueness of his viewpoint. This is done in the light of the fact that many Christians even today are still influenced by all kinds of unbiblical anthropological ideas. The investigation develops from an introduction that indicates the need and topical nature of the research. This is followed by an explanation of Vollenhoven's historical and systematic approach as well as the development of his own anthropological views. It is then indicated how he (with his problem-historical method) analysed the great variety of anthropologies throughout history. The next section contains a systematic exposition of his own views on being human, which is followed by an indication of its contemporary relevance. The concluding section consists of a review and final evaluation.

Key concepts: anthropology; dichotomy; heart/soul; interaction, theory of; philosophy: reformational; Vollenhoven, D.H. Th.

---

 

 

Full text available only in PDF format.

 

 

Geraadpleegde bronne

ALTANER, B. 1960. Gregory of Nazianzus. (In Graef, H.C., trans. Patrology. Edinburgh: Nelson. p. 345-351.         [ Links ])

BRIL, K.A. 1982. Vollenhoven's laatste werk, 1970-1975. Amsterdam: VU-Uitgeverij.         [ Links ]

BRIL, K.A. 1986. Westerse denkstructuren: een probleemhistorisch onderzoek. Amsterdam: VU-Uitgeverij.         [ Links ]

BRIL, K.A. 2005. Vollenhoven's problem-historical method: introduction and explanations. Sioux Center: Dordt College Press.         [ Links ]

CRICK, F. 1994. The astonishing hypothesis: the scientific search for the soul. New York: Simon & Schuster.         [ Links ]

DE GRAAFF, A.H., ed. 1977. Views of man and psychology in Christian perspective. Toronto: Institute for Christian Studies. (Mimeograph.         [ Links ])

DE GRAAFF, A.H. 1979. Towards a new anthropological model. (In Kraay, J. & Tol, A., eds. Hearing and doing: philosophical essays dedicated to H.E. Runner. Toronto: Wedge Publication Foundation. p. 97-118.         [ Links ])

DE VRIES, W.G., red. 1992. Eender en anders: correspondentie tussen K. Schilder en D.H. Th Vollenhoven. Kampen: Kok.         [ Links ]

DOOYEWEERD, H. 1942. De leer van de mens in de wijsbegeerte der wetsidee. Correspondentiebladen, 7:134-144.         [ Links ]

DOOYEWEERD, H. 1949. Reformatie en scholastiek in de wijsbegeerte. Franeker: Wever.         [ Links ]

DOOYEWEERD, H. 1957. A new critique of theoretical thought. Vol. 3. Amsterdam: Paris.         [ Links ]

DOOYEWEERD, H. 1960. What is man? (In Dooyeweerd, H. The twilight of Western thought. Nutley: The Craig Press. p. 173-198.         [ Links ])

DOOYEWEERD, H. 1961. De taak ener wijsgerige anthropologie en de doodlopende wegen tot wijsgerige zelfkennis. Philosophia reformata, 26:35-58.         [ Links ]

FERNHOUT, H. 1975. Man, faith and religion in Bavinck, Kuyper and Dooyeweerd. Toronto: Institute for Christian Studies. (Thesis for Masters of Philosophy.         [ Links ])

GEERTSEMA, H.G. 2008. Hoe vrij ben jij? Beweging, 72(3):40-45.         [ Links ]

JANSE, A. 1934. De mensch als "levende ziel". Amsterdam: Uitgeverij Holland.         [ Links ]

JANSE, A. 1938. Van idolen en schepselen. Kampen: Kok.         [ Links ]

JANSE, A. 1940. Om "de levende ziel". Goes: Oosterbaan & Le Cointre.         [ Links ]

JEEVES, M., ed. 2004. From cells to souls - and beyond: changing portraits of human nature. Grand Rapids: Eerdmans.         [ Links ]

KOK, J. 1992. Vollenhoven: his early development. Sioux Center: Dordt College Press.         [ Links ]

KOK, J. 1996. Patterns of the Western mind: a reformed Christian perspective. Potchefstroom: Institute for Reformational Studies.         [ Links ]

OUWENEEL, W.J. 1984. Hart en ziel: een Christelijke kijk op de psychologie. Amsterdam: Buijten & Schipperheijn.         [ Links ]

OUWENEEL, W.J. 1986. De leer van de mens: proeve van een Christelijk-wijsgerige antropologie. Amsterdam: Buijten & Schipperheijn.         [ Links ]

REUTHER, R.R. 1969. Gregory of Nazianzus: rhetor and philosopher. Oxford: Clarendon.         [ Links ]

SCHAFF, P. & WACE, H., eds. 1955. S. Gregory of Nazianzen, archbishop of Constantinopel. (In Schaff, P. & Wace, H. A select library of Nicene and Post-Nicene Fathers of the Christian church. Vol. 7. Grand Rapids: Eerdmans. p. 203-482.         [ Links ])

STELLINGWERFF, J. 1987. De Vrije Universiteit na Kuyper. Kampen: Kok.         [ Links ]

STELLINGWERFF, J. 1992. D.H. Th. Vollenhoven (1892-1978): reformator der wijsbegeerte. Baarn: Ten Have.         [ Links ]

STELLINGWERFF, J. 2006. Geschiedenis van de reformatorische wijsbegeerte: een Christelijk perspectief. Soest: Stichting voor Reformatorische Wijsbegeerte.         [ Links ]

TOL, A. & BRIL, K.A. 1992. Vollenhoven als wijsgeer: inleidingen en teksten. Amsterdam: Buijten & Schipperheijn.         [ Links ]

VAN DER LAAN, H. 2000. Jan Woltjer (1849-1917): filosoof, classicus, pedagoog. Amsterdam: VU-Uitgeverij.         [ Links ]

VAN DER WALT, B.J. 2006. The philosophy of D.H. Th. Vollenhoven (1892-1978), with special reference to his historiography of philosophy. Tydskrif vir Christelike wetenskap, 42:35-59.         [ Links ]

VAN DER WALT, B.J. 2008a. Antheunis Janse van Biggekerke (1890-1960): morning star of a reformational worldview. (In Van der Walt, B.J. The eye is the lamp of the body: worldviews and their impact. Potchefstroom: The Institute for Contemporary Christianity in Africa. p. 189-229.         [ Links ])

VAN DER WALT, B.J. 2008b. The consistent problem-historical method of philosophical historiography. (In Van der Walt, B.J. Anatomy of reformation. Potchefstroom: The Institute for Contemporary Christianity in Africa. p. 531-558.         [ Links ])

VAN UNNIK, W.C. 1958. Gregorius van Nazianzus (329-390). (In Grosheide, F.W. & Van Itterzon, G.P., reds. Christelijke Encyclopedie. Vol. 3. Kampen: Kok. p. 302-303.         [ Links ])

VOLLENHOVEN, D.H. Th. Verskillende Engelse tekste beskikbaar op internet by onder andere Google en All of life redeemed. www.allofliferedeemed.co.uk/Vollenhoven.htm Datum van gebruik: 11 Sept. 2008.         [ Links ]

VOLLENHOVEN, D.H. Th. 1933. Het Calvinisme en de reformatie der wijsbegeerte. Amsterdam: Paris.         [ Links ]

VOLLENHOVEN, D.H. Th. 1950. Geschiedenis der wijsbegeerte. Deel 1. Franeker: Wever.         [ Links ]

VOLLENHOVEN, D.H. Th. 1963. Wijsgerige anthropologie. (Notas deur B.J. van der Walt van lesing gehou op 28/08/1963 by die Departement Filosofie aan die Potchefstroomse Universiteit vir C.H.O.         [ Links ])

VOLLENHOVEN, D.H. Th. 2000. Schematische kaarten: filosofische concepties in probleemhistorisch verband. Bewerkt door K.A. Bril & P.J. Boonstra. Amstelveen: De Zaak Haes.         [ Links ]

VOLLENHOVEN, D.H. Th. 2005a. Die probleem-historische methode en de geschiedenis der wijsbegeerte. Red. K.A. Bril. Amstelveen: De Zaak Haes.         [ Links ]

VOLLENHOVEN, D.H.Th. 2005b. The problem-historical method and the history of philosophy. Ed. by K.A. Bril, translated by J. de Kievit, S. Francke, J.G. Friesen & R. Sweetman. Amstelveen: De Zaak Haes.         [ Links ]

VOLLENHOVEN, D.H. Th. 2005c. Wijsgerig woordenboek. Red. K.A. Bril. Amstelveen: De Zaak Haes.         [ Links ]

VOLLENHOVEN, D.H. Th. 2005d. Isagôgé philosophiae: introduction to philosophy. Ed. by J.H. Kok & A. Tol. Bilingual edition. Sioux Center: Dordt College Press.         [ Links ]

VOLLENHOVEN, D.H. Th. 2005e. Introduction to philosophy. Ed. by J.H. Kok & A. Tol. Sioux Center: Dordt College Press.         [ Links ]

VON MEYENFELDT, F.H. 1950. Het hart (leb, lebab) in het Oude Testament. Leiden: Brill.         [ Links ]

VON MEYENFELDT, F.H. 1951. Enige algemene beschouwingen gegrond op de betekenis van het hart in het Oude Testament. (In Zuidema, S.U. & Popma, K.J., reds. Wetenschappelijke bijdragen door leerlingen van D.H. Th. Vollenhoven aangeboden ter gelegenheid van zijn 25-jarig hoogleraarschap aan de Vrije Universiteit. Franeker: Wever. p. 52-67.         [ Links ])

VON MEYENVELDT, F.H. 1964. The meaning of ethos. Hamilton: The Association for Reformed Scientific Studies.         [ Links ]

VONK, C. 1963. De voorzeide leer. Deel 1b: Leviticus. Barendrecht: Drukkerij Barendrecht.         [ Links ]