ORIGINAL RESEARCH

 

Die dialektiek tussen leser en teks: 'n Gesprek oor hermeneutiese homiletiek

 

Dialectics between reader and text: A discussion on hermeneutical homiletics

 

 

Hennie J.C. Pieterse

Departement Praktiese Teologie, Universiteit van Pretoria, Pretoria, Suid-Afrika

Correspondence

 

 

---

ABSTRACT

The fundamentalist reaction to contemporary theological discourse in South Africa expresses the need for homiletics to give serious attention to the pre-understanding of our existential situation in order to understand the Biblical text for preaching. Empirical research shows that most preachers concentrate on exegesis in sermon preparation, but do not succeed in actualising the message of the text in their own context. In homiletics, the question still remains whether the own context of the reader of a Biblical text should be seen as an integral part of the hermeneutical-homiletical theory. This article argues that there is a creative tension between reader and Biblical text in the hermeneutical process of sermon preparation, provided the two are treated equally. Because either the text or the reader sometimes dominates the process of understanding, a choice is made for an equal dialectical weight of reader and text in hermeneutical-homiletics, referring to H-G. Gadamer and Paul Ricoeur as sources. This approach opens up the possibility of topical preaching as a result of a creative tension between reader and text in sermon preparation.

Keywords: gebrek aan aktuele prediking; hermeneutiese homiletiek; H-G Gadamer en Paul Ricoeur; oorheersing van teks of leser in die verstaansproses; vrugbare spanning tussen teks en leser op gelyke vlak

---

 

 

Full text available only in PDF format.

 

 

Literatuurverwysings

Barnard, M., 2001, 'Dynamiek van cultus en cultuur' [Die dinamiek van kultus en kultuur], in M. Barnard & P. Post (reds.), Ritueel bestek, Meinema, Zoetermeer.

Barth, K., 1972, Protestant theology in the 19th century [Protestantse teologie in die 19de eeu],         [ Links ] SCM Press, London.

Bernstein, R.J., 1989, Beyond objectivism and relativism [Verby objektivisme en relativisme],         [ Links ] Blackwell, Oxford.

Deist, F.E. & Burden, J.J., 1980, 'n ABC van Bybeluitleg, J.L. van Schaik, Pretoria.         [ Links ]

Du Toit, A.B., 1981, 'Strukturele teksanalise en die Suid-Afrikaanse Redevoeringsanalise - enkele opmerking aan die hand van Van Iersel se analise van die Emmausverhaal', Skrif en Kerk 2(1), 3â^'14.         [ Links ]

Gadamer, H-G., 1975, Wahrheit und Methode, 4,         [ Links ] [Waarheid en wyse], Auflage, J.C.B. Mohr, Tíbingen.

Gadamer, H-G, 1979, Truth and Method [Waarheid en wyse],         [ Links ] transl. William Glen-Doepel, Sheed and Ward, London.

Heitink, G., 2007, Een kerk met karakter. Tijd voor heroriíntasie 'n Kerk met karakter. Tyd vir her-orentering], Kok, Kampen.         [ Links ]

Houtman, C., 2006, De Schrift wordt geschreven. Op zoek naar een christelijke hermeneutiek van het Oude Testament [Die skrif word geskryf.         [ Links ] Op soek na 'n Christelike hermeneutiek van die Ou Testament], Meinema, Zoetermeer.

Patte, D. & Patte, A., 1978, Structural exegesis: from theory to praxis [Strukturele eksegese: van teorie na praxis],         [ Links ] Fortress Press, Philadelphia.

Pieterse, H.J.C., 1979, Skrifverstaan en prediking, NG Kerkboekhandel, Pretoria.         [ Links ]

Pieterse, H.J.C., 1986, Verwoording en prediking, NG Kerkboekhandel, Pretoria.         [ Links ]

Pieterse, H.J.C., 2001, Prediking in 'n konteks van armoede, Universiteit van Suid-Afrika, Pretoria.         [ Links ]

Pieterse, H.J.C., 2009, 'Om oor God te praat in die prediking in die Suid-Afrikaanse konteks van regstellende aksie', in F.G. Immink & C.J.A. Vos (reds.), God in 'n kantelende wêreld, pp. 250â^'273, Protea, Pretoria.         [ Links ]

Ricoeur, P., 1976, Interpretation theory. Discourse and the surplus of meaning [Teoretiese interpretasie.         [ Links ] Diskoers en die oorvloed van betekenis], The Texas University Press, Fort Worth.

Ricoeur, P., 1984, Time and narrative [Die narratiewe en tyd],         [ Links ] vol. 1, University of Chicago Press, Chicago.

Schaap-Jonker, H., 2008, Before the face of God. An interdisciplinary study of the meaning of the sermon and the hearer's God image, personality and affective state [Voor God se aangesig.         [ Links ] 'n Interdissiplinêre studie oor die betekenis van die boodskap, die hoorder se Godsbeeld, persoonlikheid en effektiewe staat] , Lit Verlag, Wien-Berlin.

Schleiermacher, F.D.E., 1980, Der Christliche Glaube [Die Christelike geloof],         [ Links ] Teilband 1 & Teilband 2, Herman Peiter (Hrsg.), Walter de Gruyter, Berlin.

Steyn, C.S., 2008, 'Persoonlikheidstyle by erediensgangers. 'n Prakties-teologiese ondersoek na die uitdagings wat aan die liturg gestel word om erediensgangers van alle MBTI persoonlikheidstyle effektief in eredienste te kan aanspreek', PhD proefskrif, Departement Praktiese Teologie, Universiteit van Pretoria.         [ Links ]

Thomas, J., 1978, Het luistert nauw. Het gesprek over de preek tussen gemeente en predikant [Luister nou.         [ Links ] 'n Gesprek oor die preek tussen die gemeente en die predikant], Kok, Kampen.

Vaessen, J.C., 1997, Tussen Schrift en preek [Tussen die skrif en die preek],         [ Links ] Kok, Kampen.

Van Zyl, A.H., 1975, Gods Woord in mensetaal, Deel I, Butterworths, Durban.         [ Links ]

Vos, C.J.A., 1996, Die Volheid daarvan, RGN-Uitgewery, Pretoria.         [ Links ]

Vos, C.J.A., 2005, Theopoetry of the Psalms [Theopoí         [ Links ]sie van die Psalms], Protea Book House, Pretoria.

Vos, C.J.A., 2007, Die afdruk van ons hande, Protea Boekhuis, Pretoria.         [ Links ]

Vos, C.J.A., 2008, 'Om die horison te verken. Op soek na 'n eietydse homiletiese hermeneutiek', HTS 64(1), 11â^'20.         [ Links ]

Vos, C.J.A. & Pieterse, H.J.C., 1997, Hoe lieflik is U woning, RGN-Uitgewery, Pretoria.         [ Links ]

Wethmar, C.J., 1977, Dogma en verstaanshorison, Rodopi, Amsterdam.         [ Links ]

 

 

Correspondence:
Hennie Pieterse
Maraisstraat 262
Brooklyn 0181
Suid-Afrika
Email: pietehjc@absamail.co.za

Received: 22 Apr. 2010
Accepted: 24 Aug. 2010
Published: 22 Nov. 2010

 

 

Note: Hierdie artikel maak deel uit van 'n projek met finansiíle steun van die Nasionale Navorsingstigting.